Ustalenie sposobu wydania książki
Ustalając projekt, którym jest książka należy wziąć pod uwagę:
1) Przeznaczenie
2) Rodzaj i objętość
3) Ilość i rodzaj materiału ilustracyjnego
Przeznaczenie
Inaczej planuje się dzieło naukowe o skomplikowanej strukturze tekstu, inaczej prostą książkę.
Inne zastosowanie trzeba przyjąć w przypadku książki dziecięcej.
Rodzaj i objętość tekstu
Tekst zestawiony z samych liter zestawionych w wyrazy i zdania jest prosty i łatwy w procesie wykonywania składu drukarskiego.
Objętość tekstu – publikacja kilkunastu arkuszy wymaga innych założeń niż licząca ich kilkadziesiąt. Należy szukać rozwiązań, aby np. przy znacznej ilości tekstu nie stworzyć zbyt dużej lub grubej.
Ilość i rodzaj materiału ilustracyjnego:
• Ilustracje ściśle wiążą się z tekstem
• Ułatwiają zrozumienie tekstu, ale nie są integralne z nim
• Ilustracje zdobią tekst, a ich zadaniem jest urozmaicenie
Dobrze zaprojektowana książka:
• Przejrzysty układ
• Opracowanie graficzne adekwatne do treści
• Dobór czcionki, wymiary i ustawienia kolumny, proporcje, odstępy, właściwe rozmieszczenie ilustracji
Główne elementy wydania książki:
1. Format książki
2. Stopień i krój pisma
3. Wymiary kolumny
4. Rodzaj składu
5. Technika druku
6. Rodzaj papieru
7. Sposób oprawy
Format książki:
To wymiary określające szerokość i długość książki. Arkusz o wymiarach 841×1189 mm został uznany za format zasadniczy i odznacza się symbolem A0. Arkusz taki złożony na pół tworzy format A1. Arkusz A1 złożony na pół – A2. Cyfra przy literze A oznacza ilość złożeń arkusza podstawowego. Arkusz drukarski zawiera 8 stron formatu A4, 16 stron A5, 32 strony A6.
Formaty pochodne od zasadniczego A:
Format B0
Format C0
W Polsce do druku używa się 2 znormalizowanych formatów papieru arkuszy A0 lub A1 oraz B1.
A4 – typowy papier do drukarki
A5 – format zeszytu lub broszury
A6 – ulotka reklamowa
Formaty z szeregu C – koperty, rodzaje opakowań
Koperta C4 – bez składania mieści się kartka A4
Koperta C5 – kartka A5
Format z szeregu B produkuje się niezgodnie z normami, gdyż papiernie dostarczają arkusze B1 o wymiarach 700×1000 mm (zamiast 701×1000 mm). Oprócz formatów znormalizowanych, otrzymanych z szeregu A i B do produkcji książek używa się nieznormalizowanych arkuszy
2 sposoby posługiwania się książkami: jedne studiuje się rozłożone na stole, inne trzyma się w ręku
I przypadek – większy format, w drugim mniejszy
Format A5 – umiarkowana ilość tekstu – podręczniki dla szkół
Format B5 – znaczna objętość, większe ilustracje, np. obszerne publikacje naukowe, podręczniki akademickie, słowniki, encyklopedie
Format A6 i B6 – wydania kieszonkowe, małe słowniki, kalendarze
Format A7 i B7 – najmniejsze formaty książek drukowanych, tomiki poezji, książki do nabożeństw, niewielkie kalendarzyki
Tekst znormalizowany – 1800 znaków ze spacjami
2. stopień i krój czcionki
Do druku ksiązki – od 6 do 16
W publikacjach dziecięcych większy stopień
Interlinia
Kolumny bez interlinii utrudniają szybkie odszukanie następnego wiersza i przy dłuższym czytaniu męczą oczy. Wiersze dłuższe wymagają większej interlinii.
Wzrasta liczba arkuszy drukarskich i cena książki
3. kolumna
Decyduje o estetyce dzieła
Mała kolumna – mało wprawiony czytelnik (dziecko), beletrystyka, której nie czyta się jednorazowo długo
Publikacje typu encyklopedycznego – większe kolumny, bo korzysta się z nich wyrywkowo
4. rodzaj składu
Linotyp, monotyp, lub urządzeń do składów fotograficznych
5. technika druku
Druk wypukły
Druk płaski
Papier
Ważna jego klasa, rodzaj i gramatura
Papiery klasy I i II – z szmat – są zbyt drogie do książki ; do banknotów, ważnych dokumentów
Klasy III, IV, V, a nawet VI i VII – książki
Najtrwalszy – klasa III – z bielonej celulozy – zeszyty szkolne
Klasy o wyższej numeracji traca na jakości – zmniejsza się przy ich wytwarzaniu ilość celulozy
Klasy – grupy – rodzaje np. rodzaj drukowy, zwykły, ilustracyjny, biblijny, gazetowy, mapowy
Papier klasy VIII – tylko do druku gazet
Podział ze względu na gramaturę
Czyli masę jednego metra kwadratowego wyrobu papierniczego wyrażonego w gramach
Bibułka
Papier właściwy
Karton
Tektura
7 Oprawa
Broszurowa (miękka) – miekka okładka kartonowa
Półtwarda – okładką jest karton oklejony płótnem lub folią
Twarda – tekturowe okładziny połączone w całość przez oklejenie papierem, płótnem lub skórą
Obwoluta – rodzaj ochronnej koszulki z papieru, zakładanej na okładkę. Miała chronić na początku, teraz ważny czynnik reklamowy